пӧршаҥ(ын) шогаш

Составной глагол. Основное слово:

пӧршаҥаш

1. индеветь, заиндеветь, покрываться (покрыться) инеем

2. перен. седеть, поседеть

Сравни с:

суремаш, чалемаш

3. перен. белеть, побелеть

Сравни с:

ошемаш

– пӧршаҥ пыташ, пӧршаҥын пыташ

– пӧршаҥ шинчаш, пӧршаҥын шинчаш

– пӧршаҥ шогалаш, пӧршаҥын шогалаш

– пӧршаҥ шогаш, пӧршаҥын шогаш

Г. пӧршӓ́нгӓш -ам

1. индеветь, заиндеветь, покрываться (покрыться) инеем. Лум дене пӧршаҥаш заиндеветь снегом.

□ Пушеҥге-влак пӧршаҥыныт, пуйто сӱаныш каяш ямдылалт шогалыныт. В. Иванов. Деревья заиндевели, будто приготовились на свадьбу.

2. перен. седеть, поседеть. Кеч шокшо, ӱпем эркын пӧршаҥеш, но шыжышке ӱмыр ок вончо. А. Селин. Хоть и жара, волосы мои постепенно покрываются инеем, но жизнь пока не переходит в осень. Пылыш воктенысе ӱпшӧ тудынат (Чимай Йогорын) пӧршаҥын. М.-Азмекей. Волосы около ушей у Чимай Йогора поседели. Ср. суремаш, чалемаш.

3. перен. белеть, побелеть. Май кыдалне, мо тыгае, сад пӧршаҥын теле гае. А. Бик. Что такое, в середине мая сад побелел, словно зимой. Ср. ошемаш.

// Пӧршаҥ(ын) пыташ заиндеветь. Миклайын шӱргыжӧ, упшыжо, шӱшаже ялт пӧршаҥпытен, рвезе йуштӧ кугызала веле коеш. Г. Чемеков. Лицо, шапка, воротник Миклая полностью заиндевели, парень выглядит, как Дед Мороз. Пӧршаҥ(ын) шинчаш заиндеветь. Йырым-йыр чыла пӧршаҥшинчын. «У вий». Вокруг всё заиндевело. Рож турасе оргаж пӧршаҥшинчын. «Ончыко». Около отверстия заиндевел валежник. Пӧршаҥ(ын) шогалаш заиндеветь полностью. Пушеҥге-влак телымсе семынак пӧршаҥшогалыныт. М.-Азмекей. Деревья заиндевели, как и зимой. Мландыште – лум, оралте ӱмбалне – лум, пушеҥгат пӧршаҥшогалын. Д. Орай. На земле – снег, на крышах – снег, и деревья заиндевели. Пӧршаҥ(ын) шогаш индеветь постепенно. Пушеҥге-влак пӧршаҥшогат. «У вий». Деревья индевеют.

сокр. пӧршаҥын шогаш